Van slimme inbreker tot ‘shapeshifter’: hoe het spike-eiwit van SARS-CoV-2 onze cellen kraakt
In de race naar een vaccin tegen het coronavirus SARS-CoV-2 is men volop op zoek naar een manier om het zogenaamde spike-eiwit van het virus te blokkeren. Maar wat is dat spike-eiwit of sleuteleiwit precies, en wat doet het?
Op 19 februari 2020, amper twee maanden na de uitbraak van het coronavirus SARS-CoV-2, beschreven onderzoekers de 3D-structuur van het nieuwe virus. Het bekende beeld van het bolletje met daarop rode driehoekjes (spikes), is welbekend. Het 3D-beeld was een enorme doorbraak in het ontcijferen van het nieuwe coronavirus omdat het de structuur van het zogenaamde spike- of sleuteleiwit in kaart bracht. Belangrijk, want dit deeltje van het virus hecht zich aan menselijke cellen en infecteert hen.
Slot voor het sleuteleiwit
Hoe dat precies in zijn werk gaat? Het coronavirus infecteert menselijke cellen via de receptor ACE2 - ook bekend als angiotensine-converterend enzym 2. Die receptor is te vinden op verschillende menselijke weefsels en cellen, waaronder cellen in onze neus, mond en longen. Vergelijk de receptor ACE2 met een soort slot waarlangs het spike-eiwit of ‘sleuteleiwit’ als een slinkse inbreker onze cellen binnendringt, of zich er tenminste aan vasthecht. Gezien elk slot anders is, kunnen de spike-eiwitten makkelijk van vorm veranderen om alsnog toegang te krijgen tot de menselijke cellen.
Ook belangrijk, het spike-eiwit van het nieuwe coronavirus klampt zich tien tot zelfs twintig keer steviger vast aan de menselijke cellen, dan het spike-eiwit van het SARS-virus. Dit kan enigszins verklaren waarom SARS-CoV-2 zich zo makkelijk kan verspreiden onder mensen.
Vaccin
Hoe een vaccin kan verhinderen dat het spike-eiwit zich vasthecht aan menselijke cellen? Het principe van een vaccinatie is om in contact te komen met een deel van het virus en afweer op te bouwen zónder erg ziek te worden. Het virusdeel dat men daarbij op het oog heeft, is niet levend en wordt het antigeen genoemd. In het geval van Covid-19 viseren de wetenschappers het spike-eiwit.
Na injectie van een vaccin zal ons lichaam op twee manieren kunnen reageren tegen een virus. Enerzijds worden antilichamen aangemaakt die het sleuteleiwit van het virus neutraliseren. Anderzijds traint het de T-cellen of afweercellen in ons lichaam om het virus selectief aan te vallen en verdere verspreiding te verhinderen.
Reacties
Een reactie posten